مهارت‌های ضروری برای وکلای دادگستری

مهارت‌های ضروری برای وکلای دادگستری

در هر شغل و مسلکی علاوه بر استعداد به مجموعه‌ای از مهارت‌های ضروری برای موفقیت نیاز است. وکالت دادگستری یکی از مشاغلی است که متاسفانه به دلایل متعدد در سال‌های اخیر با غرض ورزی به جامعه معرفی شده است و بسیاری از افراد بی‌اطلاع از مهارت‌های مورد نیاز، تصور می‌کنند که با زبان بازی و برخی خصوصیات اخلاقی ناپسند مانند دروغ گویی و وعده‌های سرخرمن می توانند در این شغل به موفقیت دست پیدا کنند.

موفقیت در وکالت چیست؟

موفقیت در وکالت را می‌توان از ابعاد مختلف که هر کدام ارزش‌های متفاوتی را دارند، بررسی کرد. اگر وکیل دادگستری با اتکا به دانش حقوقی خود از موکلین خود در دادگاه دفاع کرده و به سهم خود موجب شود که حق به حق‌دار برسد؛ در مهمترین سطح ـ که فلسفه وجودی وکالت می‌باشد ـ به موفقیت دست یافته است.

کسب درآمد خوب  یا عالی هم بعد دیگری از موفقیت در وکالت دادگستری است. بدیهی است که اگر وکیل از راه ارائه خدمات حقوقی نتواند درآمد خوبی به دست بیاورد، مطمئنا در انجام رسالت اجتماعی وکالت هم نمی تواند عملکرد مناسب و مستمری داشته باشد.

همچنین رعایت اخلاق حرفه‌ای با همکاران و موکلان و جلب اعتماد و رضایت آن ها نیز جوانب دیگری است که نباید آن ها را نادیده گرفت. بنابراین واضح است که در این مقاله مقصود از موفقیت، فقط کسب درآمد به هر شکلی و با هر ترفندی نیست.

چرا باید مهارت‌های ضروری وکالت را بشناسیم؟

اطلاع از مهارت‌های ضروری برای کسب موفقیت در هر شغلی از این جهت اهمیت دارد که افرادی که می‌خواهند در آینده به آن شغل اشتغال داشته باشند، با دقت در نقاط ضعف و قوت خود، مسیر درستی را برای آینده شغلی خود انتخاب کرده و در صورت ضرورت بر روی کسب مهارت‌هایی که ضعیف هستند، تمرکز ‌کنند.

از طرفی با توجه به پیشرفت سریع و عظیم تکنولوژی و به دنبال آن تغییر سبک زندگی مردم، ارائه خدمات حقوقی من جمله وکالت دادگستری هم دستخوش تغییرات عمده می‌شود. به نحوی که برخی از مهارت‌هایی که 10 سال پیش برای وکلا ضروری بود، امروزه کاربرد زیادی ندارند.

به عنوان مثال 10 سال پیش داشتن دست‌خط زیبا برای وکلا مهارتی با ارزش تلقی می‌شد، اما در حال حاضر که عمده لوایح از طریق سامانه‌های الکترونیکی ارسال می‌شوند، مهارت تایپ در نرم افزار‌های رایانه‌ای و تسلط بر استفاده از رایانه مهارتی با ارزش و کاربردی به حساب می‌آید.

در سال‌های دور دانش حقوقی وکلا اهمیت بیشتری نسبت به سایر مهارت‌های مورد نیاز داشت. به عبارت دیگر اگر وکیل دانش حقوقی مانند مسلط به قوانین و مفاهیم حقوقی بود، می‌توانست بدون داشتن سایر مهارت‌ها هم کارنامه کاری عالی داشته باشد.

اما در حال حاضر صرف داشتن دانش حقوقی بالا موفقیت در مسیر وکالت را تضمین نمی‌کند. بلکه باید به مهارت‌های دیگری مانند نگارش کتاب یا مهارت متقاعد‌سازی افراد و … در کنار دانش حقوقی مجهز باشد.

به چه مهارت‌هایی برای موفقیت نیاز داریم؟

با نگاهی به تغییراتی که در شیوه انتخاب وکیل از سوی مردم و تغییر سبک زندگی مردم می‌توان گفت که برای موفقیت در عرصه وکالت در سال‌های آینده افرادی که مهارت‌های زیر را داشته باشند شانس موفقیت بیشتری نسبت به سایر همکاران خود خواهند داشت.

1 ـ مهارت شبکه‌سازی

شبکه‌سازی یکی از مهمترین مهارت‌هایی است که وکیل دادگستری باید به آن مسلط باشد. تصور کنید که به صورت اتفاقی مالک مهم‌ترین کارخانه تولیدی منطقه یا شهرتان را در خیابان یا یکی از مراکز خرید می‌بینید. اگر وکیل دادگستری مهارت شبکه‌سازی را داشته باشد می‌تواند از این فرصت نهایت استفاده را برده و به شکلی با مالک کارخانه وارد مکالمه شود که بتواند این ارتباط را به تعاملی بلند مدت و دو طرفه تبدیل کند.

در حال حاضر متاسفانه برخی از وکلا با درک غلط از شبکه‌سازی با ایجاد روابط غیر قانونی با قضات، کارمندان اداری دادگستری و مامورین نیروی انتظامی موجب تضییع حقوق دیگران می‌شوند. در شبکه‌سازی حق هیچ شخصی پایمال نمی‌شود بلکه با توجه به شبکه افرادی که ارتباط دارید، خدمات حقوقی که ارائه می‌کنید به افراد بیشتری معرفی شده و مورد توصیه و پیشنهاد قرار خواهید گرفت.

به عنوان مثال

اگر شما در زمینه قراردادهای تجاری تخصص دارید، شبکه‌سازی با بازرگانان و فعالین تجاری مثل مالکان و مدیران عامل کارخانه‌های تولیدی یا افرادی که در حوزه واردات و صادرات و … فعالیت می‌کنند، می‌توانند شما را به سایر تجار و بازرگانان این حوزه وصل و معرفی کنند، که آن‌ها هم نیازمند خدمات شما هستند.

یا اگر در زمینه دعاوی خانوادگی می‌خواهید فعالیت حرفه‌ای داشته باشید ـ بویژه برای خانم‌های وکیل ـ یکی از شبکه‌های شما می‌تواند سالن‌های آرایش بانوان باشد که محل رفت و آمد بانوان است و در چنین مکان‌هایی افراد حین صحبت از مشکلات روزمره، ممکن است اختلافات خانوادگی‌شان را نیز با همدیگر در میان بگذارند. اگر شبکه سازی مناسبی انجام داده باشید، مطمئنا دریافت خدمات حقوقی از جانب شما را به یکدیگر توصیه خواهند کرد.

از همین امروز به خاطر بسپارید که تابلوی دفتر وکالت، کمترین تاثیر را در جذب موکل دارد و مهارت‌های ارتباطی و شبکه‌سازی است که می‌تواند شما را چندین گام به موفقیت نزدیکتر کند.

2 ـ مهارت تولید محتوا

در سال‌های گذشته وکلا را با سخنوری و نثر پرتکلف و ثقیل می‌شناختند. اگرچه امروزه دیگر کمتر وکیلی سراغ داریم که از کلمات پرتکلف در لوایح دفاعیه خود استفاده کند و یا هنگام دفاع از موکل در جلسه دادگاه همانند فیلم‌های سینمایی از واژه‌های نا‌مانوس برای عموم مردم به کار ببرد، ولی نمی‌توان نقش با اهیمت فن بیان و فن نگارش را نادیده گرفت. در حال حاضر ضروری است که وکیل دادگستری تا سطحی به مهارت فن بیان و سخنرانی تسلط داشته باشد که بتواند سلیس و بدون مِن مِن کردن و سایر ایرادات فن بیان، توانایی سخنرانی در جمع و انتقال مفاهیم به مخاطب را داشته باشد.

توانایی نگارش کتاب…

توانایی نگارش کتاب، مقاله و … نیز شکل دیگری از مهارت تولید محتوا است. توجه داشته باشید که کتاب یا مقاله علمی و دانشگاهی مقصود ما نیست. برای معرفی خدمات حقوقی که به موکلین بالقوه‌تان ارائه می‌کنید، باید توانایی نگارش کتاب و مقاله و … به زبان ساده و با ادبیات قابل فهم برای افراد غیر حقوقی را داشته باشید.

در ساله های اخیر برخی از وکلا برای جذب موکل ساعاتی از روز را به حضور در کافه‌ها، آژانس‌های معاملاتی املاک و خودرو اختصاص می‌دادند، چرا که با این روش امکان بر شبکه‌سازی با افراد و موکلین بالقوه را فراهم می‌کردند؛ در حالی که امروزه موکلین بالقوه وکلا در چنین مکان‌هایی تجمع ندارند، بلکه در فضای مجازی مانند محیط وب و شبکه‌های اجتماعی حضور دارند. بنابراین برای اینکه بتوانید مشتریان بالقوه خودتان را از خدماتی که ارائه می‌دهید با خبر کنید، بایستی مهارت تولید محتوا اعم از متن، صوت، تصویر و حتی محتوای چندرسانه‌ای (مولتی مدیا) را تولید کنید.

از طرفی اغلب افرادی که نیازمند خدمات حقوقی وکلای دادگستری می‌باشند، افراد سنتی سال‌های گذشته نیستند، بلکه افراد تحصیل کرده، کارآفرینان و صاحبان کسب و کار هستند. برای جلب توجه و اعتماد آن‌ها، باید شیوه‌های را به کار گرفت که مورد پسند آنها بوده و خودشان نیز از آن شیوه‌ها استفاده می‌کنند. مثلا اگر یک مهندس کامپیوتر که به دنبال ایجاد استارت آپ است، مشاوره حقوقی آنلاین یا تلفنی را به مشاوره حضوری ترجیح می‌دهد. چون علاوه بر صرف جویی در زمان و هزینه، دورکاری و انجام آنلاین کارها مورد پسند مهندسان کامپیوتر می‌باشد.

3 ـ مهارت استفاده از ابزارها و تکنولوژی‌های روز دنیا

زمانی داشتن دفتر وکالت جز ضروریات اشتغال به وکالت محسوب می‌شد. اگرچه امروزه نیز چنین چیزی ضروری است اما به نظر می‌رسد که امروزه اهمیت داشتن وبسایت بیشتر از دفتر واقعی است. وکیلی که وبسایت ندارد، انگار دفتر وکالت ندارد. وبسایت یا حساب اینستاگرام و … دفتر وکالت مجازی شما است. وکلایی در سال‌های آینده موفقیت را تجربه خواهند کرد که در استفاده و درک ابزارهای تکنولوژی‌های روز دنیا مهارت داشته باشند. مثلا در ماه‌های اخیر برخی از صاحبان سایر مشاغل از هوش مصنوعی در انجام کارهای خود بهره می‌برند و وکلایی که با مهارت استفاده از هوش مصنوعی را داشته باشند، می‌توانند دقیق‌تر و راحت‌تر بعضی از امورات وکالتی خودشان را انجام دهند.

علاوه بر این موضوع برخی از تکنولوژی‌های جدید خودشان محل اختلافات حقوقی می‌توانند باشند. به عنوان مثال وقتی تکنولوژی بلاک چین (Block Chain) و رمز ارزها (Cryptocurrency) به دنیا معرفی شد، برخی از وکلایی که بلافاصله در این زمینه آموزش دیده و مطالعه داشتند، مطمئنا در قبول وکالت اختلافات ناشی از این داد ستد رمز ارزها توانایی بیشتری از خود نشان دادند.

از طرفی هر روز تکنولوژی باعث تغییرات عمده‌ای در سیستم قضایی و حقوقی کشور مانند ابلاغ الکترونیک یا دادرسی الکترونیکی و… می‌شود. هنوز هم برخی از همکاران را سراغ دارم که نمی‌توانند لایحه‌ای را در سامانه کاربری ویژه وکلا تنظیم و به مرجع قضایی ارسال کنند.

4 ـ مهارت راه اندازی کسب و کار و دیجیتال مارکتینک

اغلب دانشجویان و فارغ التحصیلان حقوق تصور می‌کنند که بعد از گذشتن از سد آزمون، موکلین برای اخذ مشاوره حقوقی و یا اعطای وکالت با حق الوکاله‌های چند ده میلیونی پشت در دفتر وکالت‌شان صف می‌بندد. ولی متاسفانه باید بگوییم که جذب موکل در بازار رقابتی وکالت به این سادگی‌ها هم نیست. بویژه آن که به فضای رقابتی بین وکلای دارای پروانه باید حضور کارچاق کن‌ها و دلال‌ها را هم در نظر بگیریم.

اگر قصد دارید که در آینده نزدیک به مسلک وکالت روی بیاورید، از همین امروز برای آموزش مهارت راه‌اندازی کسب و کار و دیجیتال مارکتینگ اقدام کنید. وکلایی که توانایی طراحی بیزینس پلن و استراتژی ویژه توسعه فعالیت‌های وکالتی خود را داشته باشند، در سال‌های آینده احتمال موفقیت آن بسیار بیشتر از سایر همکاران خواهد بود. روش‌های قدیمی مانند ارجاع پرونده از سوی وکلای با سابقه، کارمندان اداری دادگستری و … نه تنها مفید نیست، بلکه باعث زیر دین رفتن وکیل در برابر این افراد می‌شود که مطمئنا دور از‌شان وکیل است.

سخن نهایی

در این مقاله به طور مفصل درباره ضروری‌ترین مهارت‌ها برای موفقیت در وکالت صحبت کردیم. اگر به بررسی بیشتر این موضوعات به همراه تخمین‌هایی درباره تغییرات احتمالی در حوزه خدمات حقوقی بویژه وکالت علاقمند هستید، با ثبت نام در وبینار چشم‌انداز وکالت در ایران میتوانید علاوه بر کسب اطلاعات بیشتر، آگاهانه و با چشمان باز شغل آینده خود را انتخاب کرده و با اطلاع از چالش‌های مسیر پیش روی‌تان مهارت‌ها و ابزار‌های مورد نیازتان را کسب کنید.